Stadhuis, Almelo

Een van de duurzaamste gebouwen van Nederland staat in Almelo. Het nieuwe stadhuis kreeg vier BREEAM-sterren. De ‘Excellent’-score werd in de wacht gesleept dankzij een scala aan energiebesparende maatregelen waaronder een decoratief Strikotherm gevelisolatiesysteem. Ook het hoge brandveilgheidsniveau draagt bij aan het prestigieuze duurzaamheidslabel.

Vormen en logo in EPS

Het systeem dat Bijvast Afouw op de cementgebonden ondergrond aanbracht, is Strikotherm Systeem Comfort met EPS isolatieplaten en een minerale afwerking. Het ging niet om één groot oppervlak, maar om twee banden rondom het gebouw in aluminium kaders. Voor de banden gebruikte Bijvast EPS-platen van 20 cm dik. Op de hoeken van het gebouw zijn de banden afgerond. “Het houten skelet was gesegmenteerd. Die ronding hebben we met het isolatiemateriaal gevolgd door wigvormige lamellen van EPS te maken”, aldus Wiet van Bijnen. Tussen die banden in kwamen 756 kolommen, 378 per verdieping, van elkaar gescheiden door een aluminiumband. De kolommen, per verdieping 1 meter breed en 3,5 meter hoog, zijn met 14 cm dikke platen gebouwd. Hier hoefde met de EPS geen vormen te worden gemaakt, maar wel moesten op elke kolom de drie ruiten uit het wapen van Almelo te zien zijn, twee boven en één onder. “De architect wilde dat logo per se verdiept hebben, echt ín het systeem dus”, zegt Edward op ’t Einde van Strikolith. “Door de schaduwwerking levert dat een levendiger beeld op dan wanneer je het óp het systeem schildert.” De keuze had consequenties voor de afwerking. Aanvankelijk zou het een grijze betonlook worden, maar de wat vlekkerige nuancering zou het effect van de schaduwwerking deels teniet doen. Na het zien van een monster werd er geswitcht naar een lichtere en egale grijze afwerking.

2268 ruiten uitgekrabd

“De afwerking is vanwege het verdiept liggende logo ook dikker dan gebruikelijk”, zegt de Strikotherm-accountmanager. Eerst is op het isolatiemateriaal uiteraard een mortelweefsellaag aangebracht met een vezelversterkte UAP-mortel. Waar de logo’s moesten komen, heeft Bijvast Afouw de ondergrond gesausd met Strikolith Pearlcoat, het afparelende verfsysteem van Strikolith, om hem waterdicht te maken. Vervolgens ging de schuurmortel erop. Voordat die helemaal was uitgehard, hebben de stukadoors met behulp van een mal de ruiten uitgekrabd. “Daarna hebben we de logo’s nog een keertje gesausd om alles wat opengekrabd was, weer netjes waterdicht te maken”, zegt Wiet van Bijnen.
Op het parkeerdek, op de 2e verdieping van de plint, is ook nog zo’n 350 meter Strikotherm Comfort aangebracht. “Je hebt daar een binnen buitensituatie dus ook daar moest worden geïsoleerd”, zegt Wiet van Bijnen. “En je hebt er veel ronde gevels, en die zijn met EPS heel goed te maken.” De wanden en gevels op het parkeerdek zijn met dezelfde mortels afgewerkt als de buitengevel, alleen zijn ze wit en dragen ze niet het wapen van Almelo.

Brandveilige isolatie

De gevels van de begane grond hebben geen gevelisolatiesysteem gekregen. Waar nodig zijn ze wel uitgeraapt en gepleisterd met dezelfde Strikocemmortels, om geen verschil in uiterlijk te krijgen. Doordat de bebouwing een meter of twee terug ligt ten opzichte van de 1e en de 2e verdieping, heeft het voetgangersgebied een soort plafond. Dat is wél geïsoleerd. Ook hier heeft Bijvast Afouw het Strikotherm Systeem Comfort gebruikt, maar dan met 22 cm dikke Strikotherm Stuclamel platen als isolatie in plaats van EPS. De keuze voor minerale steenwol heeft alles te maken met de brandveiligheid, zo legt Edward op ’t Einde uit. “Het Strikotherm Systeem Comfort dat voor de 1e en 2e verdieping is gebruikt, dus met EPS en minerale grondmortel, valt in brandklasse B-S2. Dat is ruimschoots meer dan wat het bouwbesluit eist. Voor dat buitenplafond gelden echter andere eisen. Het idee is dat daar de kans op een brand tégen het gebouw aan groter is dan op bijvoorbeeld vijf meter hoog. Daarom werd voor dat plafond brandklasse A2-S1 gevraagd. Met steenwol in plaats van EPS, en afgewerkt met minerale mortels, voldoet dit Striktotherm Systeem Comfort aan die eis.”

Lijmen én pluggen

Net als bij de EPS-platen had Bijvast Afbouw een ondergrond van cementgebonden platen om het isolatiemateriaal op het plafond aan te brengen. De Stuclamelplaten, 1200 cm lang en 200 cm breed, zitten opgesloten tussen de aluminium rand van de overkraging en de pui van de plint. Aan beide platte zijden zijn de Stuclamel platen
gecacheerd. Daardoor zijn ze minder makkelijk in te drukken en kunnen ze op dezelfde manier worden verlijmd en afgewerkt als de EPS-platen. “Omdat het om een plafond ging en omdat het zwaar materiaal is, hebben we ze verlijmd én geplugd”, zegt Wiet van Bijnen. Afwerken deed Bijvast op dezelfde manier als het EPS-systeem, dus met een minerale mortelweefsellaag en een minerale schuurpleister. “We hadden wel wat meer materiaal nodig dan voor de EPS-platen. Steenwol-platen zijn wat grover, en in tegenstelling tot EPS kun je ze niet vlakschuren.”

Prachtige score

Samen met de overige isolerende maatregelen zoals de drievoudige beglazing en de isolatie in het houtskelet, zorgt het Strikotherm Systeem Comfort voor een Rc-waarde van 6,0. Een fraai cijfer waar het stadhuis mede de vier BREEAMsterren aan te danken heeft. Ook de maatregelen op brandveiligheidsgebied hebben aan die duurzaamheidsscore bijgedragen. Zo is het hele gebouw voorzien van een sprinklerinstallatie. Daarmee beperk je het risico dat bij brand een heel compartiment wordt verwoest, en dat scoort ook duurzaamheidspunten. Maar buiten dat de maatregel een extra stapje richting Excellent-certifcaat was, zal het de Almelose ambtenaren vooral een veilig gevoel geven dat er veel aandacht aan brandveiligheid van hun werkplek is besteed. Evengoed is het te hopen dat er nooit een beroep hoeft te worden gedaan op zowel die sprinklerinstallatie als brandwerende eigenschappen van de gevelisolatiesystemen.

Lees hier het volledige artikel uit Mebest Magazine, december 2015

Tekst: Jan Willem Kommer
Fotografie: Henk van der Veen